'แหวนชาวประมง' สัญลักษณ์ประจำพระองค์ของโป๊ป

Siriwan Saengnark เมษายน 22, 2025 289 0

การสิ้นพระชนม์ของสมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส (Pope Francis) ประมุขแห่งศาสนจักรโรมันคาทอลิกพระองค์ที่ 266 นับเป็นการสูญเสียครั้งสำคัญยิ่งของคริสตชนทั่วโลก พระองค์ทรงเป็นที่เคารพรักอย่างลึกซึ้งในหมู่ผู้นับถือศาสนาคาทอลิก ด้วยพระจริยวัตรอันเรียบง่าย อ่อนน้อม และเปี่ยมด้วยเมตตาธรรม พร้อมทั้งทรงเป็นสัญลักษณ์แห่งความหวังและสันติภาพในยุคปัจจุบัน

ในห้วงเวลาแห่งความอาลัยนี้ พิธีกรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการสิ้นพระชนม์ของพระสันตะปาปาจึงถูกหยิบยกขึ้นมาเป็นที่สนใจของสาธารณชนอีกครั้ง หนึ่งในนั้นคือ พิธีทำลาย “แหวนชาวประมง” (The Ring of the Fisherman) อันเป็นสัญลักษณ์แห่งอำนาจและตำแหน่งของสมเด็จพระสันตะปาปา ซึ่งเป็นธรรมเนียมที่สืบทอดมายาวนานในวาติกัน เพื่อประกาศถึงการสิ้นสุดแห่งยุคสมัยของพระองค์ และเตรียมเข้าสู่กระบวนการคัดเลือกพระสันตะปาปาพระองค์ใหม่ บทความนี้จะพาผู้อ่านไปรู้จักกับประวัติ ความหมาย และบทบาทของแหวนชาวประมง พร้อมทั้งความสำคัญที่แหวนวงนี้มีต่อผู้นำสูงสุดแห่งคริสตจักรโรมันคาทอลิกตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา

นอกจากจะเป็นเครื่องประกอบความสวยงามให้กับเรือนกายตามแต่รสนิยมของแต่ละบุคคลแล้ว “เครื่องประดับ“ บางชิ้นยังถูกใช้ในวัตถุประสงค์เพื่อเป็นเครื่องแสดงสถานภาพและฐานันดรของผู้เป็นเจ้าของได้อีกทางหนึ่งด้วย ตัวอย่างเช่น มงกุฎอิมพีเรียล สเตท (Imperial State Crown) ของประมุขแห่งสหราชอาณาจักร หรือรัดเกล้าประจำตระกูลสเปนเซอร์ (Spencer Tiara) ของเจ้าหญิงไดอาน่า เป็นต้น

สำหรับเครื่องประดับสำคัญอีกชิ้นหนึ่งซึ่งเป็นเครื่องแสดงฐานันดรของผู้เป็นเจ้าของที่กำลังจะกล่าวถึงในบทความนี้นั้น คือแหวนวงหนึ่งอันมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งโดยเฉพาะกับผู้นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก ด้วยเป็นเครื่องหมายประจำพระองค์ของสมเด็จพระสันตะปาปา ประมุขแห่งศาสนจักรโรมันคาทอลิก แหวนวงดังกล่าวนี้มีชื่อเรียกว่า “แหวนชาวประมง” (The Ring of the Fisherman)

แหวนชาวประมง วงแรกปรากฎขึ้นเมื่อปี 1265 ในสมัยของสมเด็จพระสันตะปาปาเคลเมนต์ที่ 4 (Pope Clement IV) สมเด็จพระสันตะปาปาพระองค์ที่ 183 ซึ่งตามธรรมเนียมปฏิบัติอันเคร่งครัดของวาติกันที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน พระคาร์ดินัลผู้ที่ได้รับคะแนนเสียงส่วนใหญ่ในการประชุมเลือกสมเด็จพระสันตะปาปา (The Papal Conclave) ของการประชุมคณะพระคาร์ดินัล จะได้รับแหวนทองซึ่งสลักรูปนักบุญปีเตอร์ สมเด็จพระสันตะปาปาพระองค์แรกในอิริยาบถกำลังเหวี่ยงแหจับปลา* สลักคู่กับพระนามของสมเด็จพระสันตะปาปาพระองค์ปัจจุบันไว้ที่บริเวณหัวแหวน

*นักบุญปีเตอร์ (Saint Peter) อัครสาวกของพระเยซู วาดโดย: Peter Paul Rubens (1612)*

ในอดีตแหวนชาวประมงนี้นอกจากจะเป็นตราประจำพระองค์สมเด็จพระสันตะปาปาแล้ว ยังถูกใช้เพื่อเป็นตราประทับบนเอกสารควบคู่กับการลงลายพระหัตถ์ของสมเด็จพระสันตะปาปาอีกด้วย และเมื่อสมเด็จพระสันตะปาปาสิ้นพระชนม์ลงวาติกันจะมีการประกอบพิธีทำลายแหวน โดยคาเมอร์เลงโก (Camerlengo) หรือเลขาธิการพระราชวังพระสันตะปาปา ด้วยการใช้ฆ้อน ทุบทำลายแหวนให้ยุบตัวลง ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์แห่งการสิ้นสุดสมัยของสมเด็จพระสันตะปาปาพระองค์นั้น นอกจากนี้ พิธีทำลายแหวนยังมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการป้องกันการแอบอ้างนำตราประจำพระองค์ไปใช้โดยมิชอบอีกด้วย กระทั่งในปี 1842 แหวนไม่ได้ถูกใช้เพื่อเป็นตราประทับอีกต่อไป ด้วยมีการจัดทำตราประทับของสมเด็จพระสันตะปาปาขึ้นมาต่างหาก แต่ยังคงเป็นแหวนประจำพระองค์แห่งพระสันตะปาปา

*แหวนชาวประมงของสมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกต์ ที่ 16 (Pope Benedict XVI) ภาพจาก: Pinterest*

หมายเหตุ :

* นักบุญปีเตอร์มีอาชีพเป็นชาวประมงมาก่อน

** สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ผู้เคยเสด็จเยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการในเดือนพฤศจิกายน 2019 ซึ่งตรงกับวาระ 350 ปีแห่งการสถาปนาศาสนจักรคาทอลิกไทย โดยเป็นสมเด็จพระสันตปาปาพระองค์ที่ 2 ที่เสด็จเยือนประเทศไทยต่อจากสมเด็จพระสันตะปาปาจอห์น ปอล ที่ 2 (Pope John Paul II) ซึ่งเสด็จมาเมื่อเดือนพฤษภาคม 1984

บทความโดย นางสาว สิริวรรณ แสงนาค

ศูนย์ข้อมูลอัญมณีและเครื่องประดับ

ข้อมูลอ้างอิง

1. Time Square Chronicles. (21 August 2018). The History and Significant of the Pope’s Ring. Retrieved 30 August 2019 from https://t2conline.com/the-history-and-significance-of-the-popes-ring
2. CBS. (13 March 2013). Secrets of the papal ring: Goldsmith details how one of a kind adornment is crafted. Retrieved 30 August 2019 from https://www.cbsnews.com/news/secrets-of-the-papal-ring-goldsmith-details-how-one-of-a-kind-adornment-is-crafted
3. กรุงเทพธุรกิจ. (19 กรกฎาคม 2562). โป๊ปฟรานซิสเสด็จเยือนไทย-ญี่ปุ่นปลายเดือน พ.ย. นี้. สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2562 จาก https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/841209
4. MGR Online. (16 เมษายน 2548). วาติกันทำลาย “แหวนชาวประมง” ประจำโป๊ป. สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2562 จาก https://m.mgronline.com/around/detail/9480000051091

URL อ้างอิง:

ไฟล์ที่เกี่ยวข้อง:

06112019.1531219_FishermanRing_1162.pdf